Kuier door Harkema met André Weening

Harkema rêdt dermei!

Het dorp Harkema kenmerkt zich door een hechte gemeenschap die samen de schouders eronder zet om zaken voor elkaar te krijgen. "We rêde dermei!" zegt André Weening, voorzitter van Plaatselijk Belang.

"Dat komt ek troch de skiednis," legt hij uit. "Minsken hiene it hjir froeger net maklik. Der wie in soad earmoede. Minsken wiene op inoar oanwiisd en holpen inoar. De oerheid moasten se neat fan hawwe, se rêden harrensels. En dat sit hjoed-de-dei noch altyd yn de aard fan de minsken." Die volksaard van eigen initiatief en zelfredzaamheid komt deze middag nog een aantal keren naar voren.

Weening neemt mij samen met Gerben Lenstra, ook lid van Plaatselijk Belang, mee door het dorp. Op de fiets, want Harkema (met ruim 4300 inwoners) is zo groot dat het wandelend niet lukt om in een paar uur het hele dorp te zien.

We stoppen eerst bij Lieuwes Poel, een eerste voorbeeld van eigen initiatief vanuit het dorp. Lieuwes Poel is een natuurlijke waterplas (pingoruïne) aan de noordkant van Harkema, waar Plaatselijk Belang graag een recreatieplas van wil maken. "We wolle no earst in pear fiskstegers oanlizze en sille dan fierder sjen."

Daarna fietsen we naar de straat Fiifhuzen. Daar staan - hoe toepasselijk - vijf huizen van de Stichting Woningbouw Achtkarspelen (SWA) die op de nominatie staan om gesloopt te worden. "Wij willen graag meepraten over wat hier teruggebouwd wordt," zegt Lenstra. "De huidige woningen zijn klein, maar ze staan op grote percelen. Er zouden wat ons betreft dan ook meer woningen teruggebouwd kunnen worden. Mogelijk ook geschakeld. En dan voor een mix aan leeftijdsgroepen, dus niet alleen voor ouderen." Tot nog toe heeft Lenstra echter nog geen gehoor gekregen bij SWA. "Maar we geven niet op en zoeken het nu hogerop bij de directie van SWA. Het kan toch niet zo zijn dat we geen inspraak hebben."

Even later komen we bij sporthal De Fûgelkamp, waar ook de kinderopvang en BSO onderdak hebben gevonden. "In moaie kombinaasje," aldus Weening. "En ek in moaie ynkomsteboarne foar de sporthal." De sporthal is ook weer zo'n voorbeeld van zelfredzaamheid vanuit het dorp. "Yn de jierren '70 woe de gemeente earst gjin sporthal yn De Harkema bouwe. Mar de gemeente joech oan dat as de Harkemasters sels in beskaat bedrach ophelje soene, se de sporthal wol bouwe woe. Der waard tocht dat Harkema dat bedrach nea ophelje soe, mar dat barde wol en doe is de sporthal boud."

Maar dat brengt nu, bijna 50 jaar later, ook een keerzijde van die zelfredzaamheid met zich mee. "De sporthal is op termijn oan ferfanging ta," zegt Weening. "En hoe dogge we it dan? It wurdt tige dreech om dan wer sels jild op it kleed te lizzen foar in nije sporthal."

De sporthal vervult ondertussen een belangrijke rol in het dorp. Niet alleen als sportcentrum, maar ook als ontmoetingsplek. "En dat wolle we graach fierder útwreidzje," roept Weening. Hij vertelt enthousiast over de 'Húskeamer fan Harkema', een nieuw initiatief van voetbalclub Harkema Opeinde, het Sociaal Cultureel Werk en Plaatselijk Belang. "It moat ít moetingsplak foar elkenien yn De Harkema wurde," aldus Weening. "In plak wêr't sport, soarch, ûnderwiis en wolwêzen byïnoar komme. En hoe moai soe it wêze as dat kombinearre wurde kin mei de nijbou fan de sporthal."

De bouw van een nieuwe sporthal moet, zo vindt Weening, ook in samenhang worden gezien met alle sportverenigingen in de buurt. "Hjirachter lizze de kompleksen fan de tennisclub, de kuorbalferiening en de fuotbalklups Harkema Opeinde en Harkemase Boys. Dy hawwe no noch allegear harren eigen akkommodaasje, mar mooglik kinne we dy foar in part ek in plak jaan yn de nije sporthal." Plannen genoeg dus en ook aan enthousiasme geen gebrek, maar Weening is ook reëel. "We sitte noch yn de ûntwikkelfase mei de Húskeamer fan Harkema en it hoecht ek net fuortendaliks klear, it is in projekt foar de kommende tsien jier."

Vervolgens fietsen we naar het ijsbaanterrein aan de Ruterspet. "Nou ja, ijsbaan," lacht Lenstra. "Er is de laatste jaren weinig ijs geweest en ook voor de komende jaren ziet het er weinig hoopvol uit." Wat Plaatselijk Belang betreft zou het ijsbaanterrein dan ook anders ingericht kunnen worden. "Mear as eveneminteterrein bygelyks," oppert Weening. "En mei mear asfalt, sadat der winterdeis wetter opspuite wurde kin en der rapper reedriden wurde kin."

Op de Nijebuorren staan we stil bij de nieuwe seniorenwoningen van SWA die in een hofje zijn gebouwd. "Moaie wenningen," aldus Weening, "mar spitich dat it parkearjen sa min regele is. Guon âlderen moatte in hiel ein rinne, foardat se by harren auto binne. Dêr soe nochris goed nei sjoen wurde moatte."

Tot slot fietsen we nog langs De Bôge en twee andere appartementencomplexen voor senioren aan de Nijebuorren. "Der is grutte fraach nei senioarewenten yn it doarp," zegt Weening. "As der ien frijkomt, is dy fuortendaliks wer bewenne. Dêr soene mear fan komme moatte. Der binne echte Harrekiten dy't bang binne, dat se op harren âlde dei it doarp noch ferlitte moatte, omdat se hjir gjin oanpaste wente of appartemint fine kinne. Dat soe dochs net kinne moatte?"

Want eens een Harrekiet, altijd een Harrekiet. Dat is wat ik meeneem van mijn rondgang door Harkema. Een hechte en actieve gemeenschap waar mensen met z'n allen 'dermei rêde'.