Kuier door weidevogelgebied met Lieuwe van der Wijk
“It giet net goed mei de greidefûgels yn de polders fan Staatsbosbeheer.” Met die boodschap kwam Lieuwe van der Wijk (65) uit Buitenpost, toen ik hem enkele weken geleden voor het eerst ontmoette. “Dat wol ik dan wolris sjen,” zei ik. We maakten een afspraak en vanmiddag neemt hij mij mee door de Twijzelermieden, de Rohelsterpolder en de Broekster Petten.
“De grûn is hjir slim ferskrale,” legt Van der Wijk uit. “De 'circle of life' is finaal fersteurd. Sa binne hjir hast gjin mollen mear en dy binne in wichtige indikator fan sûne grûn. En ek oan alle ruskepollen kinst sjen dat de grûn slim fersuorre is. Der sit hast gjin libben mear yn 'e grûn en dêrtroch hawwe de greidefûgels gjin fretten mear.” Hij wijt dat aan de wijze van beheer. “Staatsbosbeheer docht neat oan de ferskraling fan de grûn. It hjit net foar niks Staatsbósbeheer. Der komt hieltyd mear bosk, wylst it hjir froeger súdlik fan de Miedwei iepen lânskip wie.” Bossages trekken bovendien predatoren aan. “Sjochst hjir hieltyd mear foksen, stienmurden en ratten. En dy frette de aaien en jonge fûgels op.” Hij hekelt ook de komst van een ooievaarsnest in de Twijzelermieden. “Dat liket miskien hiel moai, mar earrebarren rôvje de nêsten fan greidefûgels ek leech en frette de jongen op.”
Volgens Van der Wijk is het dan ook geen wonder dat het zo slecht gaat met de weidevogels. “Froeger joech it hjir op fan de greidefûgels en no sjochst der noch mar in pear. It giet hurd efterút mei de greidefûgelstân yn Staatsbosbeheergebiet.” Als ‘fjildman’ doet hem dat erg pijn. “Ynwindich moat ik gûle,” zegt hij en wijst naar enkele kieviten die opvliegen voor een kiekendief. “Sjoch, se geane oer de wjuk, dy hawwe dus al gjin aaien mear en dat is op folle mear plakken sa.” Hij wordt er moedeloos van. “Der is net in ynstânsje dy’t tasjocht op Staatsbosbeheer, se kinne dwaan en litte wat se wolle, mar it moat écht oars!”
Een oplossing heeft Van der Wijk ook. “Staatsbosbeheer moat it gebiet weromjaan oan boeren.” Die kunnen het, net als vroeger, veel beter en natuurvriendelijker beheren, volgens hem. “Staatsbosbeheer docht no neat en dêrtroch ferskralet en fersuorret de grûn. Dat kinst sjen oan alle ruskepollen.” Hij wijst naar de vele pollen met ruspit die voor een bruine waas over de polders zorgen. “Om wer libben yn ‘e grûn te krijen, moat geregeld kalk en rûge dong opbrocht wurde of bokashi. Dat kinne de boeren dwaan.” Hij is ook een groot voorstander van plas-dras. “Staatsbosbeheer lit dy plas-drasstikken gewoan drûchfalle en set gjin pompen del om it wetter wer op peil te bringen. Dat moat oars!” Op plas-draslanderijen krijgen predatoren namelijk minder kans en gedijen weidevogels veel beter.
Van der Wijk is ervan overtuigd dat de grond zich door natuurvriendelijk agrarisch beheer binnen enkele jaren kan herstellen en dat de weidevogelpopulatie dan weer toe zal nemen. “Mar dan moat der wol wat barre,” roept hij. “Staatsbosbeheer fynt it net leuk dat ik sizzen bliuw dat it oars moat, mar ik set troch.” Om zijn betoog kracht bij te zetten, laat hij mij tot slot een stuk land zien ten noordoosten van Buitenpost. Dat wordt al natuurvriendelijk door een boer beheerd met meerdere plasdrassen en variabele waterstanden. Bovendien vindt er nazorg plaats door de vogelwacht van Kollum, Buitenpost en Burum. Van der Wijk: “Sjoch hoefolle greidefûgels hjir sitte!” Het verschil met de polders die we eerder die middag bezocht hebben, is inderdaad groot.
Als we afscheid van elkaar nemen, zegt hij: “Miskien kinne jo it ûnder de oandacht fan de deputearre bringe. Ik gean graach mei him yn petear en lit it him ek graach sjen.” Het tekent zijn grote bezorgdheid en actiebereidheid. Ik zeg toe dat ik mijn best ga doen om het bij de gedeputeerde onder de aandacht te brengen.
