Molens
Hieronder vindt u meer informatie over de verschillende molens in Achtkarspelen.
Augustinusga - It Oast 1b
De molen in Augustinusga is een zogenaamde boktjasker, zich bevindend ten westen van de Uterwei, onder Augustinusga, één van de twee exemplaren in Friesland. In 1954 verplaatst en gerestaureerd.
Bouwjaar: 1954
Buitenpost - West 1a
Poldermolen bij de ijsbaan door de gemeente uit Groningen gekocht. De molen is afkomstig van de Borgsloterpolder te Oosterhoogebrug. Hij werd in 1952 gesloopt en tot 1958 opgeslagen door de heer W.O. Bakker te Harkstede. De molen is toen te Buitenpost weer opgebouwd door molenmaker A. de Roos te Leeuwarden.
De molen heeft twee uitlopen, één om in te malen en één om uit te malen. In het riet zit het wapen van Achtkarspelen ingedekt. Op de baard staat 1870; 1959 en 'De Mûnts'.
Bouwjaar: 1870
Gerkesklooster, nabij Sarabos 13
De 18 meter hoge windmolen of zogenaamde Amerikaanse windmotor op een molenwerf, in het open weidelandschap, is een dominant herkenningspunt ten noordoosten van Gerkesklooster. De molen is gelegen aan de Lauwers waarin het overtollige waterbezwaar uitslaat. De naar Amerikaans model ontstane windmolen van het type ‘Hercules Metallicus’, uit Duitsland geïmporteerde door de Rotterdamse handelmaatschappij R.S. Stokvis & Zonen, werd 1923 alhier door de firma Koelstra en Dolk geplaatst.
De molen bemaalde als enige de gehele polder. De molen werd in 1991 gerenoveerd. De toren met windrad staat op een onderbouw. Dit zogenaamd molenhuis is opgetrokken uit gesinterde rode baksteen, met een stroomlaag als gevelafsluiting. In de onderbouw zitten vier recente houten getoogde kruisvensters. De opgeklamte houten rondboogdeur is vernieuwd.
Het molenhuis is gedekt door een platte betonen dekplaat en aan de onderzijde op regelmatige afstand is voorzien van geprofileerde consoles. De stalen toren staat op de betonplaat en heeft een ladder en een houten platvorm. Het windrad heeft en vlucht van 11 meter en telt 30 gegalvaniseerde ijzeren bladen. De molen is voorzien van 2 vanen: een hoofdvaan en een zijvaan. De eerste dient voor de zelfregeling naar de windrichting, de tweede voor de zelfregeling naar windsterkte.
Bouwjaar: 1923
Surhuisterveen - Koartwâld 6
De betrokken korenmolen (nôtmûne), 'De Feanster Moune', die is gelegen in het buurtschap Koartwâld, is een achtkantige stellingmolen die werd gebouwd in 1864, nadat de molen die er voorheen stond door brand was verwoest. In 1946 is de molen door storm vernield, waarbij de kap en de wieken van de romp zijn gestoten. Nadien werd het restant gebruikt als opslagruimte en ging de functie van korenmolen teniet.
De molen is in de periode van 1991 t/m 1995 gerestaureerd. De molen is voorzien van een zelfzwichtend wieksysteem. De molen wordt door vrijwilligers nog als korenmolen in gebruik gehouden.
Bouwjaar: 1864
